Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim mạch, đột quỵ và tử vong sớm. Hầu hết các trường hợp cao huyết áp đều không có triệu chứng. Và chỉ được phát hiện tình cờ qua việc đo huyết áp tại nhà hoặc khám sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện sớm, kiểm soát và hiểu rõ về bệnh cao huyết áp là rất quan trọng đối với sức khỏe của mỗi người. Hãy cùng Phòng khám Tiến sĩ bác sĩ Trung tìm hiểu về tăng huyết áp do đâu?
I. Huyết áp là gì?
Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành động mạch. Huyết áp được tính bằng đơn vị mmHg và được xác định bằng cách đo huyết áp. Huyết áp có hai con số:
+ Huyết áp tâm thu được thể hiện ở chỉ số trên, là huyết áp khi tim co bóp.
+ Huyết áp tâm trương được thể hiện ở số dưới, là huyết áp khi tim bạn được thư giãn.
II. Tăng huyết áp là bệnh gì?
Tăng huyết áp (hay cao huyết áp) là một bệnh mãn tính, khi đó áp lực của máu lên thành động mạch tăng lên. Huyết áp cao gây áp lực lớn lên tim (làm tăng tải cho tim) và là nguyên nhân gây ra nhiều biến chứng tim mạch nghiêm trọng như đột quỵ, suy tim, bệnh tim mạch vành và nhồi máu cơ tim.
Các loại tăng huyết áp chính bao gồm:
+ Tăng huyết áp vô căn (hay tăng huyết áp nguyên phát): Không có nguyên nhân cụ thể, chiếm 90% trường hợp;
+ Tăng huyết áp thứ phát (cao huyết áp là triệu chứng của một số bệnh khác): Liên quan đến một số bệnh về thận, động mạch, van tim và một số bệnh nội tiết;
+ Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Khi chỉ có huyết áp tâm thu tăng trong khi huyết áp tâm trương bình thường;
+ Cao huyết áp khi mang thai, bao gồm tăng huyết áp thai kỳ và tiền sản giật: cảnh báo một số nguy cơ tim mạch khi mang thai.
Khi bạn bị huyết áp cao, áp lực máu lưu thông qua động mạch tăng lên, gây căng thẳng hơn cho các mô và dần dần làm hỏng mạch máu của bạn theo thời gian.
III. Nguyên nhân gây tăng huyết áp do đâu?
Danh mục bài viết
1. Tăng huyết áp vô căn
Như đã đề cập, đây là căn bệnh phổ biến nhất. Tăng huyết áp vô căn thường di truyền trong gia đình, nghĩa là nó ảnh hưởng đến nhiều thành viên trong gia đình. Ngoài ra, các yếu tố sau được coi là có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp: tiểu đường, hút thuốc. Tiêu thụ thực phẩm chế biến nhiều muối và gia vị, người thừa cân, béo phì và lối sống nhiều áp lực. Căng thẳng, con người ít bị huyết áp cao hơn, hoạt động thể chất,…
2. Tăng huyết áp thứ phát
Đây là lúc bệnh nhân tăng huyết áp có thể xác định được nguyên nhân trực tiếp của tình trạng này. Bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Tăng huyết áp thứ phát thường có các nguyên nhân sau:
+ Các bệnh về thận: hội chứng thận hư, bệnh cầu thận, hẹp động mạch thận, suy thận mãn tính, v.v….;
+ Các bệnh nội tiết: suy giáp, cường giáp, bệnh Cushing, …;
+ Bệnh tuyến thượng thận: Là tuyến nội tiết sản sinh ra các hormone điều hòa lượng nước, muối và huyết áp trong cơ thể. Khi tuyến thượng thận hoạt động quá mức, huyết áp cao có thể xảy ra;
+ Mắc phải hội chứng ngưng thở khi ngủ;
+ Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ là cao huyết áp như thuốc giảm đau. Thuốc chống viêm, thuốc tránh thai, thuốc thay thế hormone, corticosteroid (dùng cho dị ứng, hen suyễn, lupus). Sốt ban đỏ hoặc điều trị viêm khớp,.. .;
+ Dị tật tim bẩm sinh (do hẹp động mạch chủ) cũng là nguyên nhân gây cao huyết áp. Lúc này chỉ số huyết áp ở chân không đo được. Hoặc nếu đo được thì rất thấp nhưng chỉ số huyết áp ở cánh tay lại cao. Bệnh này phải được điều trị bằng cách đặt stent động mạch bị hẹp hoặc phẫu thuật.
IV. Triệu chứng và biến chứng do huyết áp cao
1. Triệu chứng khi tăng huyết áp
Một số triệu chứng mà người bị huyết áp cao có thể gặp phải là:
– Đau đầu vào sáng sớm
– Chảy máu cam
– Nhịp tim nhanh
– Thay đổi thị lực
– Ù tai
– Huyết áp cao
Các triệu chứng nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến các triệu chứng :
– Mệt mỏi
– Buồn nôn, nôn
– Lú lẫn
– Căng thẳng
– Đau ngực
– Run rẩy
Tuy nhiên, gần 50% người bị cao huyết áp không biết mình mắc bệnh vì họ nếu nó chưa bao giờ được chẩn đoán. Huyết áp cao được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”. Vì nó thường không gây ra triệu chứng gì cho đến khi xảy ra các biến chứng như đau tim, đột quỵ hoặc suy thận.
Vì vậy, tất cả mọi người nên kiểm soát huyết áp và khám sức khỏe định kỳ. Đặc biệt là những người lớn tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp.
2. Biến chứng của cao huyết áp
Tăng huyết áp ảnh hưởng trực tiếp đến mạch máu và tim, làm tổn thương thành mạch máu và gây tổn thương cho tim. Huyết áp cao có thể gây ra các biến chứng sau:
– Bệnh mạch máu ngoại biên.
– Đau thắt ngực.
– Nhồi máu cơ tim: tình trạng nguồn cung cấp máu đến tim bị tắc nghẽn, dẫn đến chết tế bào tim. Cơn đau tim là một trường hợp khẩn cấp, càng kéo dài thì tổn thương ở tim càng lớn.
– Đột quỵ xuất huyết: khi mạch máu trong não bị vỡ do áp lực tăng cao. Hoặc đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Trong đó động mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn, khiến tế bào não chết nhanh chóng. Đột quỵ là căn bệnh có thể nhanh chóng dẫn đến tử vong và cần được cấp cứu kịp thời. Đặc biệt trong 3,5 giờ đầu để hạn chế tối đa các biến chứng về thần kinh và vận động.
– Suy tim.
– Xuất huyết hoặc xuất tiết võng mạc, phù gai thị.
– Tử vong.
V. Điều trị khi bị tăng huyết áp
Cách duy nhất để chẩn đoán huyết áp cao là đo huyết áp của bạn. Bạn có thể tự đo huyết áp tại nhà nhưng để chẩn đoán. Đánh giá mức độ nặng của bệnh và điều trị thì phải được thực hiện bởi nhân viên y tế tại phòng khám. Ngoài ra, các xét nghiệm lâm sàng bổ sung có thể được yêu cầu để đánh giá bất kỳ bệnh lý và thương tích liên quan nào.
Khi đã được chẩn đoán bị cao huyết áp, bạn nên tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Mục tiêu điều trị tăng huyết áp là duy trì huyết áp ở mức ổn định, giảm thiểu nguy cơ tim mạch. Và tử vong do mọi nguyên nhân, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống. Đồng thời kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch và bệnh lý đi kèm. Điều trị tăng huyết áp bao gồm thay đổi lối sống và can thiệp bằng thuốc.
VI. Phòng ngừa nguy cơ bị cao huyết áp
Thay đổi lối sống là biện pháp bắt buộc và là cơ sở để điều trị, phòng ngừa bệnh cao huyết áp. Điều này bao gồm:
– Ăn uống lành mạnh (DASH).
– Giảm cân nếu bạn thừa cân.
– Giảm lượng muối ăn vào (mục tiêu <1500 mg natri/ngày).
– Bổ sung Kali trong khẩu phần ăn (mục tiêu 3500-5000 mg kali/ngày).
– Tăng cường hoạt động thể chất, ưu tiên tập các bài thể dục nhịp điệu.
– Hạn chế uống rượu.
– Hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol và chất béo no.
– Bỏ thuốc lá và thuốc lào.
– Tránh căng thẳng, lo lắng.
Việc điều trị bằng thuốc được điều chỉnh phù hợp với từng người tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh. Độ tuổi và bệnh lý đi kèm (bệnh tim mạch, tiểu đường, bệnh thận mãn tính…). Vì vậy, đừng tùy tiện sử dụng phương pháp điều trị bệnh cao huyết áp của người khác. Bạn có thể đặt lịch hẹn khám qua thông tin dưới đây:
Đọc thêm:
PHÒNG KHÁM TIẾN SĨ BÁC SĨ ĐOÀN HIẾU TRUNG
Địa chỉ: 59 Thanh Thuỷ, P. Thanh Bình, Q. Hải Châu, TP. Đà Nẵng
Điện thoại: 0989.43.1626
Email: Tsbacsitrung@gmail.com
Website: http://phongkhambstrung.com/
Giờ khám bệnh: Thứ 2 – Thứ 6: 16:30 – 19:00 | Thứ 7: 9:30 – 12:00 | Chủ nhật: 9h30:00 – 12:00 (Ngoại trừ ngày đi trực).
