Viêm thực quản có thể có nhiều nguyên nhân. Phổ biến nhất là trào ngược axit dạ dày, gây kích ứng niêm mạc thực quản và dẫn đến viêm. Viêm thực quản có thể gây ra một số triệu chứng không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc điều trị và phòng ngừa là cần thiết để tránh các biến chứng như ung thư, loét, hẹp thực quản, … Viêm thực quản có thể chữa khỏi hoàn toàn. Nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến hẹp thực quản, thậm chí là ung thư thực quản. Vậy nguyên nhân gây bệnh viêm thực quản, triệu chứng, cách điều trị bệnh như thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết sau đây nhé!
Tìm hiểu thêm về chúng tôi tại đây!
I. Khái quát về thực quản là gì?
Thực quản là một ống cơ nối cổ họng với dạ dày, dài khoảng 25 cm ở người lớn. Chạy sau khí quản và tim ở phía trước cột sống, đi qua cơ hoành và kết thúc ở khu vực phía trên dạ dày. Thực quản là phần đầu tiên của đường tiêu hóa mang thức ăn từ thực quản đến dạ dày.
Thực quản có hai cơ thắt, một ở trên và một ở dưới thực quản. Cơ thắt trên mở ra khi xảy ra phản xạ nuốt. Cơ vòng dưới bao quanh phần dưới của thực quản tại điểm nối giữa thực quản và dạ dày. Nó giúp ngăn chặn chất axit trong dạ dày chảy ngược vào thực quản. Vì vậy, rối loạn chức năng cơ vòng dưới dẫn đến trào ngược dạ dày. Nếu xảy ra thường xuyên có thể xảy ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản và viêm thực quản.
II. Viêm thực quản là bệnh gì?
Viêm thực quản là tình trạng niêm mạc thực quản bị tổn thương, gây viêm (sưng). Bạn sẽ cảm thấy khó nuốt, đau khi nuốt hoặc đau ở vùng ngực trên.
Nếu bạn bị viêm thực quản, niêm mạc thực quản sẽ thay đổi, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư thực quản.
Ngoài ra, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như loét, sẹo, hẹp thực quản, khiến việc nuốt trở nên khó khăn và thường dẫn đến nghẹn khi nuốt hoặc không nuốt được gì.
III. Nguyên nhân bị viêm thực quản
Nguyên nhân gây viêm thực quản phụ thuộc vào tình trạng gây ra nó. Có 4 nhóm bệnh gây viêm thực quản:
Danh mục bài viết
1. Trào ngược axit dạ dày
Trào ngược axit dạ dày (hay trào ngược dạ dày thực quản) là hiện tượng axit dạ dày trào ngược lên thực quản do thức ăn ứ đọng trong dạ dày. Trong khi ăn hoặc do tăng đột ngột áp lực ổ bụng. Lượng axit đẩy lên làm tổn thương niêm mạc thực quản và gây viêm. Thống kê cho thấy viêm thực quản là biến chứng thường gặp nhất ở người bị trào ngược dạ dày, với tỷ lệ 50%.
Triệu chứng viêm thực quản do trào ngược axit dạ dày thường bao gồm ợ nóng, ợ chua, đau ngực và khó nuốt. Ngoài ra, trào ngược cũng có thể xảy ra khi thực quản bị suy cơ vòng dưới hoặc thoát vị cơ hoành.
2. Viêm thực quản bạch cầu ái toan
Bạch cầu ái toan là các tế bào bạch cầu có vai trò quan trọng trong phản ứng dị ứng của cơ thể. Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan xảy ra khi các tế bào bạch cầu này hiện diện với nồng độ cao trong thực quản. Điều này có thể là do cơ thể phản ứng với chất gây dị ứng, trào ngược axit hoặc cả hai.
Trong nhiều trường hợp, tình trạng viêm thực quản này có thể do thức ăn ở một số người bị dị ứng. Ví dụ như sữa, trứng, lúa mì, đậu nành, đậu phộng, đậu, lúa mạch và thịt bò, … Người bị viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan có thể bị dị ứng với các chất khác. Ví dụ về các chất gây dị ứng hít phải là phấn hoa, mạt bụi, v.v.
3. Do dị ứng
Đây là một dạng viêm thực quản xảy ra trong các phản ứng dị ứng ở người. Trong đó bạch cầu đóng vai trò quan trọng. Phản ứng dị ứng khi tiếp xúc với các chất kích thích như vi khuẩn, bụi bẩn, lông động vật, axit, thức ăn, … Chúng làm tăng lượng bạch cầu ở thực quản. Từ lúc này thực quản sẽ nhanh chóng bị viêm và sưng tấy. Viêm thực quản dị ứng thường khỏi nhanh chóng khi loại bỏ chất kích thích ra khỏi bệnh nhân. Tuy nhiên, đây là một tình trạng cấp tính. Viêm thực quản quá mức có thể ảnh hưởng đến hô hấp. Vì vậy, nếu có dấu hiệu khó thở, cần can thiệp y tế kịp thời bằng thuốc chống dị ứng hoặc thông đường hô hấp.
Các yếu tố dễ gây viêm thực quản dị ứng bao gồm:
+ Thực phẩm: Đậu phộng, đậu nành, sữa, trứng, lúa mạch, lúa mì, thịt bò, rau củ, …
+ Lông động vật, bụi bẩn, phấn hoa, …
4. Viêm thực quản do thuốc
Một số loại thuốc uống có thể gây tổn thương mô nếu tiếp xúc với niêm mạc thực quản quá lâu. Ví dụ, nếu uống thuốc với ít nước hoặc vì viên thuốc có kích thước lớn. Cặn thuốc có thể đọng lại trong thực quản và làm tổn thương màng nhầy. Các thuốc liên quan đến viêm thực quản bao gồm:
+ Thuốc giảm đau: aspirin, ibuprofen, naproxen;
+ Thuốc kháng sinh: tetracycline, doxycycline;
+ Thuốc điều trị bệnh tim mạch: quinidin;
+ Thuốc điều trị loãng xương: alendronate; Kali clorua, để điều trị tình trạng thiếu kali.
5. Viêm thực quản do bị nhiễm trùng
Viêm thực quản truyền nhiễm xảy ra khi virus hoặc vi khuẩn có hại xâm nhập vào cơ thể. Có nhiều nguyên nhân gây viêm thực quản do nhiễm trùng. Như môi trường sống, chất lượng thực phẩm, thói quen sinh hoạt không vệ sinh. Nếu người bệnh không có sức khỏe tốt và sức đề kháng tốt để chống chọi với đợt tấn công này. Thì nguy cơ mắc bệnh viêm thực quản truyền nhiễm cũng cao hơn những người khác.
Nhóm đối tượng tiềm năng bị viêm thực quản do nhiễm trùng có nguy cơ mắc HIV/AIDS, ung thư và tiểu đường cao hơn. Điểm chung của tất cả những bệnh nhân này là cơ thể bị suy giảm sức đề kháng. Không thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Từ đó khả năng chống viêm thực quản bằng viêm thực quản cũng kém hơn so với những người khỏe mạnh khác.
IV. Triệu chứng, dấu hiệu khi bị viêm thực quản
Dấu hiệu và triệu chứng của viêm thực quản Một số dấu hiệu cho thấy bạn có thể bị viêm thực quản bao gồm:
+ Khó nuốt, nuốt đau; nước bọt; viêm họng;
+ Khàn tiếng;
+ Trào ngược axit, nóng;
+ Buồn nôn, nôn ra máu;
+ Đau bụng vùng thượng vị;
+ Triệu chứng đau dạ dày;
+ Trẻ nhỏ có thể khó bú hoặc chán ăn;
+ Viêm nặng có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, kiệt sức về thể chất và thở không đều.
Viêm thực quản đôi khi bị nhầm lẫn với trào ngược dạ dày thực quản. Vì vậy, nếu gặp những triệu chứng trên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
V. Phương thức chuẩn đoán và cách điều trị bệnh viêm thực quản
Viêm thực quản có thể xảy ra ở bất cứ ai. Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh dựa trên các triệu chứng và tiền sử bệnh. Để chẩn đoán chính xác, bệnh nhân cần phải trải qua các xét nghiệm khác như nội soi thực quản, sinh thiết, chụp X-quang có cản quang…
Điều trị viêm thực quản bao gồm 3 phương pháp chính: điều trị viêm thực quản, nội khoa bằng thuốc, kết hợp dinh dưỡng hợp lý. Tình trạng viêm kéo dài dẫn đến sẹo niêm mạc thực quản và các biến chứng nghiêm trọng khác nên người bệnh cần được điều trị càng nhanh càng tốt.
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể phát sinh biến chứng hoặc bệnh nhân có tình trạng sức khỏe đặc biệt. Để điều trị hiệu quả cần xác định nguyên nhân gây viêm thực quản. Thuốc điều trị chuyên dùng cho bệnh nhân viêm thực quản bao gồm:
+ Thuốc kháng virus: Khi tác nhân gây bệnh là virus.
+ Thuốc kháng nấm: Nếu tác nhân gây bệnh là nấm.
+ Sát trùng: Giúp bảo vệ niêm mạc thực quản khỏi tác động tiêu cực của dịch dạ dày trào ngược.
+ Thuốc giảm đau: Có tác dụng làm giảm các triệu chứng đau do viêm thực quản.
+ Steroid: Steroid đường uống cũng thường được kê đơn để cải thiện tình trạng bệnh nhân bị viêm thực quản.
+ Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc hạn chế sản xuất dịch dạ dày, từ đó ngăn ngừa trào ngược gây viêm thực quản.
Ngoài ra, viêm thực quản do nguyên nhân đặc biệt như dị ứng hoặc dùng thuốc cần điều trị đặc biệt, chủ yếu được kiểm soát bằng chế độ ăn uống và dùng thuốc.
VI. Biện pháp phòng tránh bệnh viêm thực quản
Tích cực phòng ngừa viêm thực quản bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, thói quen ăn uống và chất lượng thực phẩm. Biện pháp phòng ngừa viêm thực quản:
+ Tránh ăn quá chua, cay, thực phẩm nóng
+ Hạn chế tối đa ăn những thực phẩm khó tiêu;
+ Không ăn thực phẩm có chứa chất gây dị ứng;
+ Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ;
+ Kiểm soát sức khỏe tâm lý và căng thẳng;
+ Trong trường hợp viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan, người bệnh nên tránh những thực phẩm gây dị ứng và hạn chế những thực phẩm khó tiêu, quá cay hoặc gây kích ứng niêm mạc, …
Trong trường hợp viêm thực quản, kết quả điều trị tốt có thể đạt được nếu xác định được nguyên nhân sớm. Nếu không, bệnh sẽ dẫn đến các biến chứng như sẹo thực quản, đứt thực quản và Barrett thực quản. Vì vậy, nếu nghi ngờ dấu hiệu viêm thực quản kéo dài nhiều ngày và ảnh hưởng đến chất lượng nuốt bình thường thì cần đến cơ sở y tế để chẩn đoán, tìm nguyên nhân và có phương pháp điều trị thích hợp.
Đọc thêm: Đau dạ dày do đâu?
Để đặt lịch khám và điều trị các bệnh về dạ dày – thực quản với Tiến sĩ bác sĩ Đoàn Hiếu Trung, xin vui lòng liên hệ:
PHÒNG KHÁM TIẾN SĨ BÁC SĨ ĐOÀN HIẾU TRUNG
Địa chỉ: 59 Thanh Thuỷ, P. Thanh Bình, Q. Hải Châu, TP. Đà Nẵng.
Điện thoại: 0989.43.1626
Email: drdoanhieutrungbvdn@gmail.com
Website: http://phongkhambstrung.com/
Giờ khám bệnh: Thứ 2 – Thứ 6: 16:30 – 19:00 | Thứ 7: 9:30 – 12:00 | Chủ nhật: 9h30:00 – 12:00 (Ngoại trừ ngày đi trực).
